Y học là một ngành khoa học liên quan đến chữa bệnh, chăm sóc và nâng cao sức khỏe cho con người. Lịch sử nền Y học thế giới có những giai đoạn hình thành và phát triển riêng biệt. Trong bài viết này hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về lịch sử hình thành và phát triển của nền Y học thế giới.
Mục Lục
1. Lịch sử hình thành và phát triển của nền Y học thế giới
Y học ra đời tùy theo sự phát triển về hình thái kinh tế xã hội của mỗi thời đại. Bệnh tật ra đời, Y học cũng ra đời, Y học ra đời nhằm mục đích tiêu diệt bệnh tật.
Lịch sử hình thành và phát triển của Y học được các nhà nghiên cứu Y học trên thế giới được chia thành 5 giai đoạn: Giai đoạn Y học Tâm linh, giai đoạn Y học kinh nghiệm, giai đoạn Y học Cổ La Mã và Hy Lạp, Giai đoạn Y học trở thành khoa học, giai đoạn Y học hiện đại.
1.1. Giai đoạn Y học Tâm linh
Giai đoạn Y học tâm linh là giai đoạn đầu tiên mà Y học manh nha xuất hiện. Lúc này thế giới quan Y học của con người còn ở dạng rất sơ khai, phần lớn đều theo các quan điểm đều mang nặng tính duy tâm, siêu hình.
Chẳng hạn như người ta cho rằng, con người mắc phải các loại bệnh tật là do chúa trừng phạt, hay bệnh tật là món quà của các vị thần đem đến cho con người. Không muốn các đau đớn dày vò, con người phải năng cầu thần thánh, các thế lực siêu nhiên giải thoát cho mình.
Năm 1500 TCN, tại vùng Lưỡng Hà, giáp với Ai Cập các thầy phù thủy lập thành một nhóm nhỏ chuyên giúp con người chữa bệnh. Cách chữa bệnh cũng không có gì quá đặc biệt ngoài việc đúc những bức tượng, tượng trưng cho các vị thần. Những Shaman- người lên đồng bắt đầu thực hiện các nghi lễ “nhập thánh” để tìm phương pháp chữa cho người đang bị bệnh.
Những thầy phù thủy trong thời kỳ này đại diện cho những thầy thuốc trong xã hội. Họ được hình tượng hóa một cách quá mức. Thậm chí còn được ví sánh ngang với thần thánh với những khả năng siêu phàm như: chiến đấu với quỷ dữ, nói chuyện với các thần, thực hiện các nghi thức kỳ bí chống lại bệnh tật…..
>>> Xem thêm: Thông tin tuyển sinh Trường Cao đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạch
Con người tin rằng thần linh có thể chữa các loại bệnh
Nhìn chung Y học trong giai đoạn tâm linh phát triển một cách vô cùng mơ hồ, rất ít những tài liệu có thể dẫn chứng các phương pháp chữa bệnh cho giai đoạn này là thực sự có hiệu quả.
Tiến bộ Y học trong giai đoạn này gần như không có, những di tích về Y học chỉ toàn là những bức tượng không rõ hình thù.
Những tưởng cùng với sự phát triển không ngừng của Y học sau này, Y học tâm linh sẽ bị xóa sổ, nhưng thực tế nó vẫn còn chỗ đứng. Bằng chứng là ở Việt Nam, nhiều dân tộc thiểu số vẫn thực hiện nghi thức “cúng ma” để chữa bệnh.
Nền Y học giai đoạn Tâm linh là một nền Y học khá mê tín và dị đoan.
1.2 Giai đoạn Y học Kinh nghiệm
Giai đoạn Y học Kinh nghiệm là giai đoạn mà thầy thuốc bắt đầu xuất hiện. Những yếu tố chữa bệnh bằng các phương pháp tâm linh, siêu hình bắt đầu bị hạn chế.
Những thầy thuốc này chữa bệnh chủ yếu bằng kinh nghiệm hoặc được truyền lại từ người này sang người khác. Phương pháp chữa bệnh trong giai đoạn này đã xuất hiện các Dược liệu chữa bệnh.
Những thầy thuốc xuất hiện ở các vùng Trung Ấn là chủ yếu. Cụ thể ở các nền Y học sau:
- Y học kinh nghiệm cổ Ai cập
Xã hội Ai Cập thời Trung cổ bắt đầu xây dựng những công trình kiến trúc chọc trời, tai nạn lao động xảy ra. Vì lẽ đó mà các thầy thuốc ở đây đã hình thành nhiều chuyên khoa chữa trị riêng với từng bộ phận trên cơ thể con người.
Sự tiến bộ của nền Y học Kinh nghiệm cổ Ai Cập được ghi nhận bằng việc họ bắt đầu có những quan điểm riêng về cơ thể con người, chữa trị theo các bộ phận.
- Y học Kinh nghiệm vùng Lưỡng hà
Ở vùng Lưỡng hà, việc chữa bệnh bằng những phương pháp tâm linh đã được hạn chế. Thay vào đó, việc chữa trị bằng dược liệu đã bắt đầu được sử dụng.
Cụ thể người ta bắt đầu chữa bệnh bằng các Dược liệu phổ thông như: Tỏi, gừng, mướp đắng,…..
- Y học kinh nghiệm Trung Quốc
Các thầy thuốc bắt đầu xuất hiện
Phải nói rằng, Trung Quốc xuất hiện rất nhiều thầy thuốc ( đại phu) thời bấy giờ. Đất nước rộng, người Trung Quốc có rất nhiều các nguồn Dược liệu để khai thác. Các thầy thuốc có thể tự bào chế Dược liệu theo nhiều phương pháp.
Các phương pháp sử dụng các vật dụng Y tế cũng bắt đầu được sử dụng. Các thầy thuốc thực hiện các phương pháp như bắt mạch, châm cứu, dùng các Dược liệu.
Nhiều thầy thuốc còn viết sách để lưu hành đại chúng các phương pháp chữa bệnh.
1.3. Giai đoạn Y học cổ La Mã, Hy Lạp
Trong thời kỳ này xuất hiện nhiều nhà Y học ở phương Tây, cụ thể là Châu Âu đặt nền móng cho sự phát triển của Y học sau này. Đơn cử như:
Galenus, là một thầy thuốc, triết gia vô cùng nổi tiếng của La Mã. Ông là người đi đầu cho quan điểm giải phẫu Y học trên cơ thể con người trong giai đoạn này. Ông bắt đầu xây dựng các học thuyết giải thích về chức năng, cơ chế hoạt động của từng bộ phận trên cơ thể con người.
Ông giải thích được sự hoạt động của tim, tĩnh mạch, sự tuần hoàn của máu.
Đến năm 205 TCN, xuất hiện một nhà Y học khác là Galien, ông đưa ra những dẫn chứng, nghiên cứu giải thích sự hoạt động của các cơ, mô, xương khớp, thần kinh…..
Nền Y học giai đoạn kinh nghiệm Hy Lạp, La Mã đã bắt đầu manh nhanh đặt những viên gạch đầu tiên cho sự hình thành và phát triển của giai đoạn Y học khoa học sau này.
Nhìn chung các học thuyết Y học trong thời đại này vẫn chưa được áp dụng nhiều vào thực tiễn.
1.4. Giai đoạn Y học Khoa học.
Đây là giai đoạn Y học phát triển mạnh nhất ở phương Tây. Quan điểm Y học trong thời đại này là bệnh tật xuất hiện do những hiện tượng tự nhiên trên cơ thể con người, không có một thế lực vô hình, siêu nhiên, thần thánh nào có thể tác động.
Các nhà Y học đã bắt đầu lý giải những nguyên nhân gây nên các bệnh, bắt đầu định nghĩa cho các bệnh. Ví dụ như thuật ngữ “Bác sĩ” được sử dụng, các loại bệnh có tên gọi: Ung thư, vàng da, sốt rét, nhiễm trùng, thủy đậu, …..
Trong giai đoạn này, các Bác Sĩ đã dám áp dụng giải phẫu trên cơ thể con người. Thuật ngữ “phẫu thuật” theo đó mà được ra đời.
Các học thuyết chăm sóc sức khỏe được xây dựng, các trường Đại học Y khoa bắt đầu được hình thành,… Thời đại Y học Khoa học đã bắt đầu lý giải các hiện tượng Y học theo hướng khoa học, không còn những yếu tố duy tâm, siêu hình nữa.
Y học hiện đại với nhiều ứng dụng tiên tiến
1.5. Y học hiện đại
Y học hiện đại đang là hình thái Y học cao nhất của xã hội loài người.
Trong giai đoạn này con người đã nghiên cứu được những cấu trúc gen, xây dựng bản đồ gen của con người. Căn cứ vào những học thuyết, các trường đào tạo ngành Y xây dựng giáo trình để đào tạo trong các trường Đại học, Cao đẳng.
Trong thời kỳ này, thời đại toàn cầu hóa bùng nổ, các ứng dụng khoa học Y tế, những máy móc thiết bị hiện đại được áp dụng trong ngành Y tế. Ngành Công nghiệp Y tế ra đời và phát triển, các Bác Sĩ với trình độ, học hàm ngày càng cao, đóng góp cho sự phát triển chung của Y học.
Tuy nhiên các loại bệnh diễn tiến một cách vô cùng phức tạp, dẫn đến sự đòi hỏi ngành Y phải không ngừng thay đổi và tiến bộ không ngừng./
